Người Việt lại dính cú lừa cay đắng!

Cách đây hơn một năm rưỡi, tôi mua được một lô củ nhìn rất lạ: hình dáng khác biệt, màu sắc kỳ lạ, còn mùi vị thì — nói thật với các bác — na ná sâm Ngọc Linh, đặc biệt giống kiểu thơm của tam thất Bắc già lâu năm.

Lô hàng đó tôi lấy từ Hà Giang. Người bán nói được đào quanh Tây Côn Lĩnh. Tôi mang về, tự tay phân loại, bổ dọc từng củ, soi cấu trúc bên trong rồi… cắn thử luôn. Tức là kết hợp cả hình thái lẫn vị giác để phân tích.

Sau khi nghiên cứu kỹ càng, tôi kết luận:
Đây là tiết trúc sâm – hay dạng tam thất hoang quý, rất có thể chính là tổ tiên xa xưa của tam thất Bắc trồng nổi tiếng vùng Vân Sơn.

Nhìn ảnh đầu tiên các bác sẽ thấy màu vàng lẫn xanh — đúng chất của giống tam thất bắc. Một số củ còn có phần gốc giống hệt tam thất Bắc loại cổ.
Từ đó, tôi mới đặt giả thuyết rằng tam thất Bắc bây giờ có thể là kết quả lai tạo từ các dòng tam thất hoang tốt nhất; hoặc là tổ hợp di truyền đã được con người cải biên suốt nhiều thế hệ.

Thời điểm tôi viết mấy dòng nhận định này, đa phần anh em chỉ xem cho vui.
Ngành này sâu lắm, ngay cả giáo sư – tiến sĩ ngành dược liệu còn chưa từng nhìn loại này, chứ đừng nói người buôn.

---

Và rồi, chuyện tôi lo ngại… đã đến thật

Cuối năm ngoái, loại củ này bỗng xuất hiện tràn lan trên mạng với cái tên mới:
“Sâm Ngọc Linh”.

Giá thì phi mã:

• Củ nhỏ: khoảng 40 triệu/kg

• Củ lớn: vài trăm triệu/kg

Trong khi tôi mua lúc đó có… 1–1,2 triệu/kg.

Tôi không bán bao giờ.
Cùng lắm tặng vài bình cho anh em.
Nhưng thấy thiên hạ bị lừa, tôi lên bài cảnh báo.

Ngay lập tức:
->Hàng trăm ông buôn dược liệu nhảy vào chửi tôi,
đám buôn trên núi Ngọc Linh thì bức xúc ngày nào cũng lôi tôi ra “điểm danh”.

Tôi nghĩ họ không cố ý lừa đâu — họ chỉ biết mua rồi bán, chứ chẳng hiểu cái mình đang bán.

---

Tiếp tục đào sâu – và sự thật dần lộ diện

Sau khi lần tiếp dấu vết, tôi phát hiện loại củ này thực ra xuất xứ tại một tỉnh miền Bắc Việt Nam.
Tuy nhiên việc nó tập trung ở một vùng rất nhỏ khiến tôi càng nghi ngờ.

Tìm tài liệu Trung Quốc, chỉ để tham khảo, thì các chuyên gia bên đó xác định củ này nằm trong nhóm tam thất hoang của họ.
Thậm chí nhìn “sâm tiết trúc Ngọc Linh” ở ta, họ cũng khẳng định:
->“Tam thất hoang thôi, chẳng phải sâm quý giá trị cao.”

Tức là thông tin từ Trung Quốc chỉ mang tính hỗ trợ, không phải kết luận cuối cùng.

Đến giờ thì tôi đã xác định được nguồn gốc thật sự của loại tiết trúc này.
Tuần tới tôi sẽ công bố đầy đủ.hehe

---

Và giờ chỉ còn một câu: chia buồn với giới chơi sâm – tam thất

Một loại củ giá chỉ 1–1,2 triệu/kg, bị gắn mác “sâm Ngọc Linh”, rồi bị thổi lên 40–300 triệu/kg.

Một cú nâng giá ngoạn mục.
Và rồi, như thường lệ…
người Việt mình lại là người gánh hậu quả.